پیوند ها
از آنجا که زنان نیمی از پیکره ی جامعه ی بشری را تشکیل می دهند، بالطبع نمی توان حضور آنها را در جامعه و در عرصه های مختلف اجتماعی و فرهنگی نادیده پنداشت. زنان در تاریخ همیشه حضور داشته اند، اما حضورشان اکثراً به صورت پنهان بوده است. در دوره ی ترکمانان نیز زنان به صورت پنهان و آشکار در عرصه های مختلف، نقش قابل توجه و چشمگیری داشته اند. نقش فرهنگی خواتین در این دوره کمتر از نقش سیاسی و اداری ایشان نبوده است. به ویژه که مشاهده می شود زنانی که به دلیل توانمندی مالی به کارهای عامل المنفعه پرداخته و بدین وسیله، سهم مهمی در شکوفایی فرهنگی و حمایت از دین داشته اند. سوال اصلی مقاله بر این محور است که زنان دوره ی ترکمانان در عرصه ی فرهنگی چه فعالیت هایی داشته اند؟ در این مقاله، که به روش توصیفی- تحلیلی به شیوه ی کتابخانه ای صورت گرفته است، سعی بر این داریم به گونه ای محدود و تا جایی که اطلاعات منابع یاری می رساند، به فعالیت زنان عصر ترکمانان در عرصه ی شعر و ادبیات، عرفان و هنر اشاره ای داشته باشیم و به معرفی زنانی که در هر یک از حیطه های یاد شده نامی از آنان باقی مانده است، بپردازیم.
واژه های کلیدی: زنان، ترکمانان، قراقویونلو، آق قویونلو، سیمای فرهنگی.
با زوال ایلخانان در سال736هـ . ق و آغاز منازعات خانگی بین شـاهزادگان مغول و حامیان ترک آنها، ایران و آسیای صغیر با بیثباتی سیاسی روبرو شد. خـلاء سیاسی موجود در آسیای صـغیر و ایـران به دنبال سقوط سلاجقه روم و ایلخانان، میدان مبارزه طلبی و ستیزهجویی را برای مردان متهور ترک و مغول فراهم ساخت. از این دوره تا حاکمیت قطعی عثمانیها بر آسیای صغیر، حکومتهایی با ساختار قبیلهای به حاکمیت پرداخـتند. حدود بیست حکومت محلی در غرب ایران و سرتاسر آسیای صغیر در طول قرن هشتم و نهم هجری قمری روی کارآمدند که به رغم گسست سیاسی بین آنها، پیوستگی فرهنگی و اداری بسیار زیادی بین آنان وجود داشـت و آن تـأثیرپذیری از فرهنگ ایرانی بوده است. از جملهی این امیرنشینها که در آناطولی شکل گرفته و توانستند دامنهی فتوحات خود را بر ایران، به جز خراسان بگسترانند، حکومتهای قراقویونلو و آق قویونلو هستند. این دوران، از پرتنشترین و ناپایدارترین ادوار تاریخ مـیانه ایـران در عرصه سیاست است. این دو قبیلهی ترکمان در اواخر قرن سیزدهم از ترکستان به آذربایجان مهاجرت کردند. قراقویونلوها در نواحی ارزنجان و سیواس مقیم شدند و آققویونلوها ناحیهی دیاربکر را متصرف گردیدند. این نیز گفته شـود عـبارات ترکی قراقویونلوها وآققویونلوها به معنی «سیاه گوسفندان» و «سفید گوسفندان» یا دارندگان گوسفندان سیاه و دارندگان گوسفندان سفید است.
مبلغ قابل پرداخت 2,500 تومان
برچسب های مهم